Saç Derisinde Liken Planus (LPP) Nedir?

Saç derisi oldukça hassas yapılı olması sebebiyle pek çok faktöre bağlı olarak hassaslaşabilir. Saç derisinde meydana gelen hassasiyet, dökülme sorununun yaşanmasına ve saç görünümünün genel anlamda bozulmasına yol açabilir. Saçta liken planus ise yaşanan saç problemleri arasında oldukça önemli bir yer tutar. Liken planus; deride, ağızda, saç derisinde ya da genital bölgede çıkabilen inflamatuar bir durum olarak belirtilir. Bağışıklık sisteminizin anormal bir tepkisi sonucunda liken planus ortaya çıkar. Belirtileri ise net bir şekilde kendini gösterir. 

Saç derisinde elinize gelen küçük ve renkli lezyonların yanı sıra aşırı miktarda kaşıntı bilinen en net belirtilerinden birkaçı. Her hastalıkta olduğu gibi liken planus saç sorunu yaşandığında da erken tedavi oldukça değerli. Erken tanı konulmalı ve doğru tedavi planlamasına gidilmeli. Aynı zamanda tedavi bittikten sonra da düzenli bir şekilde takiplerin yapılması önem arz eder. Liken planus önemsenmediği takdirde şiddetini artırır ve saç kaybı yaşanabilir. Ayrıca genel sağlık durumunuz üzerinde de olumsuzluklar yaşamanıza ve hayat kalitenizin azalmasına yol açabilir. 

Saç Derisinde Liken Planusun Nedenleri?

Liken planus özellikle deri, ağız ve genital bölge mukozalarını etkileyen ve hastaya yoğun miktarda kaşıntı yaşatan inflamatuar bir deri hastalığı. Liken planopilaris saç ve tırnakta kendini sıklıkla gösterir. Bu hastalığın sebebi tam olarak bilinemese de bazı tahminler yürütülür. Cilt üzerinde küçük, düz şekilli pembe ya da mor renkli kabarcıkların veya lezyonların çıkmasıyla fark edilir. Bu kabarcık veya lezyonlar çoğu zaman birbirine yakın gruplar hâlinde görülür. Aşırı kaşıntı sebebiyle hastanın yaşam kalitesi düşer. Bazı zamanlarda hasta yoğun miktarda yanma şikayetinde de bulunabilir. 

Liken planus, saçtaki folikülleri net bir şekilde etkiler ve tedavisi yapılmadığı zaman kalıcı saç kaybına neden olabilir. Bu hastalık kadınlarda erkeklere oranla iki ila beş kat daha sık görülebilir. Hastalığın görüldüğü yaş grubu ise çoğunlukla 40-60 yaş arası. Hastalığa zemin oluşturan durumlar arasında genetik faktörün olup olmadığı tartışma konusu. Tedavi edilmesi zor bir hastalık olduğu için başka hastalıklarla da bağlantılı olabilir. Tedavisi yapılmayan hastalarda liken planus 6-9 ay arası sürer. Bazı durumlarda süreç iki yıla kadar uzar. Ancak her iki durumda da hastanın tedavisi gerçekleştirilmezse kalıcı saç kaybı yaşanması kaçınılmaz olur.

Saç Derisinde Liken Planusun Belirtileri

Tedavisi zor bir hastalık olduğu için liken planusun belirtileri net bir şekilde kavranmalı. Neredeyse tüm hastalıklarda erkenden tanı konulduğu zaman tedavinin başarı yüzdesi büyük oranda artar. Bu nedenle liken planusun ilk aşamadaki belirtilerini fark ettiğiniz an uzman bir doktordan destek almanız gerekir. Sürece erken başlayarak hem tedaviyi çok daha kolay bir hâle getirebilir hem hastalığın ağır belirtilerini yaşama riskinizi ortadan kaldırmış olursunuz. Liken planusun en net belirtileri saç derisinde küçük boyutlarda düz şekilli pembe ya da mor renklerde lezyonların görülmesi. Birbirine yakın gruplar hâlinde saç derisinde konaklayan bu lezyonlar çoğu zaman kaşıntı da yapar. 

Bazı zamanlarda hafif bir kaşıntı yaşarken bazen de şiddetli kaşınma hissi hissedilebilir. Bu durumda liken planusun kaşıntısı ataklar hâlindedir ve yaşam kaliteniz büyük oranda düşer. Saç derisinde yanma hissiyatı fark edebilirsiniz. Özellikle lezyonların etrafında aşırı miktarda yanma hissi olabilir. Ayrıca tıpkı kepeğe benzer pullanma şikayeti olabilir. Bu pullar lezyonların üzerinde olabileceği gibi etrafındaki saç derisinde de meydana gelebilir. Pullanmalar döküntü yapabilir ve giysilerinizin üzerinde fark edebilirsiniz. 

Her insan her gün belirli oranda saç kaybı yaşar. Bu saç kaybı yeni saçların çıkması için gerekli bir durum. Kimi zaman stres, hormonal değişiklik, beslenme alışkanlığı, çevresel faktörler ya da yanlış saç uygulamaları nedeniyle bu saç dökülmesi artış gösterebilir. Ancak liken planus yaşıyorsanız normal zamanlarda fark ettiğinizden daha yoğun miktarda saç dökülmesi şikayetiniz olabilir. Saç derisinde meydana gelen lezyonlar saç foliküllerini etkiler. Ayrıca şiddetli ve ataklar hâlinde kaşıntı yaşadığınız için saç dökülmesi artar. Bir diğer önemli belirti ise liken planus yaşayan kişilerin saç derisindeki lezyonlarının çevresindeki derinin incelmesi. İncelen saç derisinde yoğun miktarda kızarıklık ve hassasiyet gözlemlenir. Bazı zamanlarda saç derisinde ağrı hissi olabilir ve bu ağrının yaşandığı günlerde oldukça zor anlar yaşanabilir. Kişiden kişiye liken planusun belirtileri artış ya da azalma gösterebilir. Aynı zamanda liken planusun lezyonlarının büyüklüğü ya da küçüklüğü de kişiden kişiye değişen durumlar arasında yer alır. 

Saç Derisindeki Liken Planus Nasıl Tedavi Edilir?

Yaşam kalitesini büyük oranda düşüren liken planus saç tedavisi semptomların şiddetine, lezyonların ne kadar geniş alana yayıldığına ve boyutlarına, hastanın genel sağlık durumunun liken planustan etkilenip etkilenmediğine bağlı olarak değişim gösterir. Tedavi süreci başlatılmadan önce doktor cilt biyopsisi talep eder. Lokal anestezi altında lezyonlu bölgeden küçük bir doku parçası alınır. Patoloji uzmanları tarafından incelenen bu doku parçası belirtilerin liken planus olup olmadığını doğrular. Eğer liken planus tanısı konulursa tedavi süreci ilk olarak yaşanan tüm semptomların hafifletilmesi amacıyla başlar. İnflamasyonun azaltılması ve saç dökülmesinin kontrol altına alınması için harekete geçilir. 

İlk olarak kullanılan tedavi kortikosteroid adı verilen krem ve losyonların kullanılması ile başlar. Bu kremler inflamasyonu azaltmak, hastanın kaşıntı şikayetini dindirmek ve lezyonları durdurmak konusunda başarılı. Liken planus henüz hafif seviyede ise kortikosteroid krem ve losyonlar büyük oranda etki eder. Liken planus saç dökülmesi tedavisi için tercih edilecek bir diğer yöntem ise topikal kalsineurin inhibitörleri. Bunlar immün sistemi düzenleyerek inflamasyonu azaltabilir. Eğer hasta aşırı miktarda kaşıntı yaşıyor ve bu kaşıntılar ataklara dönüyorsa antihistaminikler oral yolla kullanılır. Bazı hastalar için sedef antihistaminikleri tercih edilebilir. 

Ayrıca fototerapi adı verilen ışık tedavisi de liken planus tedavisinde tercih edilen yaygın bir yöntem. UV ışığına maruz bırakma tedavisi lezyonların azaltılmasında etkili olabilir. Ancak bu tedavi yöntemi uygun bir planlama ile gerçekleştirilmeli. Şiddeti yüksek ve ağır vakalarda ise sistemik ilaçlar tercih edilir. Bu ilaçlar, hastanın genel sağlık durumunu da olumsuz etkileyebileceği için dikkatli bir şekilde izlenir. Uzman doktor, saç dökülmesi yaşayan hastalar için minoksidil gibi topikal çözümlere ya da diğer saç dökülmesi tedavilerine yönelebilir. 

Liken planus lezyonları bulunduğu bölgelerdeki saç foliküllerini olumsuz olarak etkiler. Buna bağlı olarak da lezyonların altında ve çevresinde saç dökülür. Dökülen saçların ardından bölgede iz kalır. Bu tarz liken planusun izi kalan bazı hastalarda liken planusun iz tedavisi için cerrahi yöntemlere başvurulabilir. İzler cerrahi tedaviyle direkt olarak çıkarılabileceği gibi iz kalan bölge üzerine saç ekilmesi de mümkün olur. Ancak saç ekiminde önemli olan nokta liken planusun tamamen iyileşmiş olması. Hastalığın tüm şikayetleri bittikten sonra iz kalan ve eskiden saçlı olan bölgeye sağlıklı saç folikülleri kullanılarak saç ekimi yapılabilir. Saç ekimi için en az bir yıl geçmelidir ve saç folikülü nakli için donör alanı olmayan hastalarda sakal ve vücut kılı kullanılabilir. Bu konuda daha detaylı bilgi için Estehair’e göz atabilirsiniz.