Saçın Yapısı
Saçlar uzun keratinler içeren yapılardır. Keratin proteini kopmalara ve aşınmalara dayanıklı olan bir proteindir. İnsan vücudunda bulunan diğer proteinler gibi keratin proteini de aminoasit olarak bilinen küçük moleküllerdeki yapıların birleşmesi sonucu oluşmuş büyük bir moleküldür. Aminoasitler tespih boncukları gibi artarda dizilerek büyük proteinleri oluşturmaktadırlar. Bir saç telinin çapı her zaman kişiden kişiye farklılık göstermekle beraber, 0,05 ile 0,09 milimetre arasında olmaktadır.
Epidermis derinin en dış tabakasına verilen addır. Her saç teli epidermiste ki bir çentikten dışarı doğru çıkmaktadır. Saçlarımız, saç gövdesi ve saç kökü olmak üzere 2 bölümden oluşmaktadır;
Saç Gövdeleri
Saçların derinin dışında kalmakta olan kısımlarına verilen addır. Saç gövdeleri bakıldığında keratine dönüşmüş ölü hücrelerden, bunları bir arada tutmakta olan bazı maddelerden ve az miktar sudan oluşmaktadır. Saçları kesilmiş olan kişilerin hiçbir acı hissetmemesinin sebebi de bu yapıdır. Saç gövdeleri 3 tabakadan oluşmaktadır. Bu tabakaları kısaca şöyle aktarabiliriz: Medulla, Korteks ve Kütiküldür.
Medulla; en içte bulunan kısımdır, sadece uzun ve kalın olan saçlarda yer almaktadır.
Korteks tabakası; keratin liflerden oluşmuş ve ortada yer alan tabakadır, saç tellerine esneklik, sağlamlık ve renk vermekte olan katman kortekstir.
Kütikül tabaka; en dışta bulunan tabakadır, renksiz ve ince yapılıdır, birbiri üzerini 6 ya da 10 kat sararak örtmekte olan hücrelerden oluşmaktadır. Saç kortekslerini koruma görevini üstlenmektedir.
Saç Kökleri
Saç telleri, saç köklerinden çıkmaktadır. Bu bölüm, kafa derisinin yağ tabakalarına gömülmüş olan küçük bir girinti şeklindeki yapısıdır. Köklerin deri içinde kalan kısımlarının en uç bölümlerine saç soğanı denilmektedir. Saç soğanları, canlı ve sürekli bölünerek çoğalan hücrelerden oluşmaktadır. Bu hücreler silindirik yapıda olup uzundurlar, ince saç liflerini üretmekle görevlidirler.
Soğanlarda ayrıca, saçlara rengini veren pigmentleri üretmekte olan hücreler de bulunmaktadır. Bu pigmentlere melanin, onları üreten hücrelere de melanosit denilmektedir. Erkeklik hormonlarının reseptörlerinin de bu bölümdeki hücreler üzerlerinde olduğu bilinmektedir. Saç köklerinin çevrelerinde ve bitişiklerinde bazı salgı bezleri de bulunmaktadır. Bunların en önemli olanları saçları kayganlaştırmaya yarayan yağı yani sebumu salgılayan sebase bezleridir.
Saç Rengini ve Yapısını Neler Etkiler
Saçların farklı renk ve tonları melanin pigmentasyonlarının bir sonucu oluşmaktadır. Saçta bulunan melanin asıl olarak saçların etrafındaki melanositler tarafından üretilmektedir. Saçlar, yaşlanmayla birlikte grileşmektedir. Ancak gerçek olan gri saçlar ileriki yaşlara kadar nadir görülmektedir; çoğunlukla gri saç adı verilenler, beyaz ve pigmentli saçların bir karışımı olmaktadır.
Grileşmelerin erken safhalarında ani pigmentasyon kayıpları oluştuğu düşünülmekle beraber farklı ırklardaki insanların saçlarının kesitsel görünümlerinde de farklılıklar olabilmektedir. Beyaz ırktaki insanların saç kesitleri ovaldir ve kıvırcıklaşma eğilimleri göstermektedir. Asyalı insanların yuvarlak ve düz olmaktadır. Afrika ve Karayipler’de bulunan insanların saç kesitleri yassıdır ve bu yüzden saç telleri birbirine dolaşık olmaktadır.
Saçın Yaşam Döngüsü
Saçların kökleri uzun olan bir gelişme dönemi ve bunu takip etmekte olan daha kısa bir dinlenme dönemlerinden oluşan bir yaşam döngüsü içindedir. Dinlenme dönemlerinin sonunda saçlarda dökülme olur ve yerine yine aynı kökten başka saçlar büyümeye başlarlar. Bu sayede yeni döngü başlamış olmaktadır.
Saçların yaşam döngüsü 3 fazdan oluşmaktadır. Anajen yani aktif büyüme, katejen geçiş evresi ve telojen yani dinlenme evresi olmak üzere. Anajen fazlar, yaklaşık olarak 3 ile 6 yıl, katejen fazlar 2 ile 3 hafta ve telojen fazlarda ortalama 3 ay sürmektedir. Kafa derilerindeki binlerce farklı saç folikülleri herhangi bir zamanda farklı safhalarda bulunmaktadırlar. Saçlar her ay ortalama 1 cm kadar olmak üzere 3 ile 6 sene boyunca sürekli büyümektedir ve daha sonra 2 ile 3 hafta boyunca büyümeyi durdurmaktadır. Bu süreden sonra saçlar dökülmeye başlar ve günde ortalama 80 ya da 120 tel saç dökülmesi görülebilmektedir.
Saç Analizi
Dünyada sayılı merkezlerde kullanılmakta olan yeni bir saç analiz cihazı bazı kliniklerde kullanılmaktadır. Bazı merkezlerde saçlar üzerine çalışmakta olan uzmanlar tarafından detaylı saç analizleri ve raporları verilerek sizlerin saçınızla ilgili bilgilerinizi arttırmaktadır. Uzmanlar saç analizleri ile saçlarınızın sorunlarını tespit ederek saçların tedavisini planlama ve yapılan tedavilerin olumlu sonuçlarını gerçekçi bir şekilde rapor ederek hastalara uygun tedaviler sunulmaktadır.
Kapiloskopi
Saçlar ve saçlı olan deriler yüksek büyütmeli mercekler yardımıyla ekrana yansıtılmaktadır. Data banklarındaki diğer saçlı deri problemleri ile karşılaştırılarak sorunların tiplerini belirleme de yardımcı olmakta ve yaramaktadır. Aynı zamanda uygulanmakta olan tedaviler sonrasında saçlı deriler ve saçlardaki düzelmeleri, eski fotoğraflarla karşılaştırarak değerlendirme imkanı sunmaktadır.
Dansitometri
Santimetrekaredeki saç sayılarının sayılmasında kullanılan yöntemdir. Yüksek büyütmeler ile ekrana yansıtılan görüntü üzerinde tekli, ikili ve üçlü foliküler üniteler işaretlenmektedir. Bu sistem santimetre karedeki foliküler ünite ve saç sayısını hesaplamaktadır. Bu ölçüm saç ekimleri öncesinde verici alandaki ve ekilecek bölgedeki saç sayısının kesin olarak belirlenmesini sağlamaktadır. Bunun yanı sıra uygulanmakta olan tedavilerin sonucunda, önceki bulgular ile karşılaştırmalar yaparak iyileşmelerin derecesi hakkında bilgi sunmaktadır.
Sebum
Cildin yağ salgılanma oranlarını ölçmeye yarayan bantlar cilde bir aplikatör yardımıyla uygulanmaktadır. Belirli bir süre tutulduktan sonra ekranın üstüne konularak yağ miktarını ölçmeye yarar. Bu sistemler yine kullanılmakta olan tedavinin etkinliğini ve şampuanların etkisini belirlemek için uygulanan ölçümleri göstermektedir.
Trichogram
Kafa derilerinin 4 farklı yerinden alınan kıl örnekleri video kameranın önüne konularak ekrana yansıtılmaktadır. Koparılmakta olan bu örnekler saçın gelişme evrelerinin hangi düzeyde olduğu belirlemektedir. Sistem sayesinde otomatik olarak anagen ve telogen oranını hesaplamak oldukça kolaydır. Bu ölçümler yine tedavi etkinliklerinin sayısal değer olarak saptanmalarında yardımcı olmaktadır.
Saçların Çizgisi
Her insanın alın genişliğini ve yüzlerin estetik görünümlerini sağlayan saç çizgisidir. Saç dökülmesi yaşayan kişilerde saç çizgisi kaybolmaktadır. Saç çizgisi kaybolmuş olan kişilerin alnı ve yüzü estetik görünümden geniş alınlı görünüm oluşturur. Bazı merkezlerde uzmanlar tarafından saç çizgisi kaybolmuş kişiler için saç ekerek en güzel saç çizgisi belirlenir ve oluşturulur.
Saç Muayenesi ve Analizi
Doktorlar saç ekimi yapılacak olan bölgelerdeki saçların yapısını ve kökleri verecek bölgelerdeki saçların yoğunluğunu saç analiz cihazları ile inceler ve analiz cihazlarının vermiş olduğu bilgilere göre kişilerin ne kadar saça ihtiyacı olduğu ve ensesinden ne kadar saç kökü alınması gerektiği hesaplanmaktadır. Daha sonra ona göre bir tablo hazırlanır ve hastalara sunulmaktadır.
Doktorlar muayene sırasında kişilerin geçirmiş olduğu hastalık ya da önemli bir sağlık problemi varsa değerlendirir. Hastaların saç kılı kalınlığını, saç yapısını, verici bölge sıklığını, saç rengini, saç kaybının derecesini ve özellikle kişilerin beklentilerini incelemektedirler.
Tahmin edebileceğiniz üzere saç kayıpları kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Saç kayıplarının yoğunluğuna göre saç nakilleri yapılacak saç greft miktarının operasyonlar öncesi hesaplanması gerekmektedir. Kalın saç telleri ya da koyu renk saçlara sahip olanların saç ekim çokluğu ile, ince tellerdeki ve açık renklerdeki kişilerin saç ekim sıklığı farklı olmaktadır. Bu nedenle 2. gruba daha çok ekim yapılması estetik açıdan daha iyi olmaktadır. Kuşkusuz tüm bu analizler saç ekimlerinin başarısını olumlu olarak etkileyecek değerlerdir.
